Kar Marjı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Şirketlerin ne kadar verimli çalıştığını ve satışlarından ne kadar kâr elde ettiğini merak ediyor musunuz? O zaman "kâr marjı" kavramı ile sıkça karşılaşacaksınız. Finansal okuryazarlığın ve şirket analizi yapmanın temel taşlarından biri olan kâr marjı, hem yatırımcılar hem de işletme sahipleri için önemli bir ölçüttür. Bu yazıda, kâr marjı nedir, nasıl hesaplanır, şirketlere ve yatırımcılara hangi faydaları sunar gibi soruları örneklerle yanıtlayacağız.

Kâr Marjı Nedir? Basit Tanım

En basit haliyle kâr marjı; bir şirketin toplam satışlarından elde ettiği gelirin yüzde kaçını kâra dönüştürebildiğini göstermek için kullanılan orandır. Yani bir şirketin gerçekleştirdiği her 1 TL’lik satışta kaç kuruş (ya da kaç TL) kâr ettiği kâr marjı ile ölçülür.

Örneğin:

• Bir şirketin kâr marjı %40 ise, 1 TL'lik satıştan 40 kuruş kâr etmektedir.

Örnek Kâr Marjı Hesaplamaları

Şirket: Hektaş

• Net Satışlar: 5.237.435.134 TL
• Brüt Kâr: 2.100.689.394 TL
• FAVÖK: 1.518.487.044 TL
• Net Kâr: 789.048.260 TL

Brüt Kâr Marjı:
2.100.689.394 / 5.237.435.134 = %40

FAVÖK Marjı:
1.518.487.044 / 5.237.435.134 = %29

Net Kâr Marjı:
789.048.260 / 5.237.435.134 = %15

Bir başka örnek: Bir şirket 500.000 TL’lik satışından 300.000 TL brüt kâr elde ettiyse, brüt kâr marjı
(300.000 / 500.000) x 100 = %60’dır.

Brüt Kâr Marjı ve Net Kâr Marjı Arasındaki Fark

• Brüt Kâr Marjı: Üretim ve satışın doğrudan maliyetleri (malzeme, işçilik, vs.) çıktıktan sonra kalan kârlılık oranıdır.
• Net Kâr Marjı: Satıştan sonra tüm diğer giderler (faaliyet gideri, vergi, faiz, amortisman) çıkarıldıktan sonra kalan orandır.

Brüt kâr marjı size temel ürün/hizmet kârlılığını; net kâr marjı ise şirketin tüm operasyonlarının sonunda elinde ne kadar net kâr kaldığını gösterir.

Kâr Marjı Neden Önemlidir?

1. Şirketin Finansal Sağlığını Gösterir: Yüksek marj, şirketin aynı ciroda daha fazla kâr elde ettiğini gösterir.
2. Rekabet Gücünü Ölçer: Aynı sektördeki iki şirket karşılaştırıldığında daha yüksek kâr marjına sahip olan, maliyetlerini daha iyi yönetiyor ya da ürünlerini daha yüksek karla satabiliyor demektir.
3. Performans İzleme ve Strateji: Zaman içindeki kâr marjı değişimi; şirketin fiyatlandırma, maliyet ve verimliliği konusunda bilgi sunar.
4. Yatırım Kararı: Yatırımcılar için şirketin büyüme ve sürdürülebilirlik potansiyelini gösteren önemli bir kriterdir.

Kâr Marjı Nasıl Artırılır? Rekabet Avantajı Yaratacak Unsurlar

• Maliyet Avantajı: Aynı ürünü/daha kaliteli ürünü daha ucuza üretebilmek.
• Ürün Farklılaştırması: Müşteriye rakiplerden farklı bir değer sunmak.
• Markalaşma: Güçlü marka, daha yüksek fiyattan satış imkânı tanır.
• Müşteri Hizmetleri ve İnovasyon: Müşteri sadakati ve teknolojik yenilikler, fiyat-kâr-maliyet dengesinde öne çıkmanızı sağlar.
• Ölçek Ekonomisi: Üretim hacmi arttıkça birim başına maliyetler düşer, marjlar artar.

Kâr Marjı Yatırımcı İçin Her Şey Midir?

Hayır. Kâr marjı şirketi anlamada önemli bir veridir ancak tek başına yeterli değildir. Bazı şirketler düşük marjla yüksek ciro hedeflerken, bazıları ise az satıp çok kâr etmeye odaklanır. Bu nedenle, marjla beraber şirketin nakit akışı, borç düzeyi, varlıkları ve diğer finansal oranları da mutlaka analiz edilmelidir.