Borsada T+1 ve T+2 Nedir?
T+2 Nedir? Kısaca Açıklama
Borsada “T” harfi, işlemin yapıldığı günü gösterir. T+1, işlem gününden sonraki ilk iş gününü, T+2 ise ikinci iş gününü ifade eder.
Yani; pazartesi borsada bir hisse sattığınızda, satıştan gelen paranın tamamen size ait olup çekilebilmesi için çarşamba gününü (T+2) beklemeniz gerekir. Aynı şekilde perşembe günü yapılan satışın T+2’si pazartesiye denk gelir (hafta sonu tatilleri dahil edilmez).
Takas Süresi Neden T+2?
Borsada işlem gören varlıkların alım-satım işlemleri hemen gerçekleşir gibi görünse de, işin arka planında menkul kıymetlerin ve paranın taraflar arasında el değiştirmesi için kısa bir zaman gerekir.
- Bu dönem boyunca aracı kurumlar, takas bankaları ve borsa arasında fonların ve kıymetlerin güvenli şekilde transferi sağlanır.
- T+2, uluslararası finans piyasalarında yaygın olarak kullanılan bir standarttır ve işlem güvenliği, riskin düşürülmesi ile likiditenin korunmasına yardımcı olur.
- T+2’nin benimsendiği piyasada, yatırımcılar paralarını ve kıymetlerini ne zaman kullanabileceklerini bilir.
T+1 ve T+2 Süreçleri Neden Önemlidir?
- Kazanç ve nakit akışı planı: Hangi gün ne kadar paranız serbest olacak, bunu önceden bilirsiniz.
- Risk yönetimi: Eksi bakiye oluşumunu ya da fonların geçici olarak bloke olmasını engelleyebilirsiniz.
- Piyasa likiditesi: Borsadaki varlık hareketliliği açısından belirli ve şeffaf takas süreleri güven sağlar.
- Uluslararası uyum: Global yatırımlar yapanlar için işlemlerin zamanlaması kolay planlanır.
T+1 ve T+2’de Bakiyeler Ne Zaman Kullanılır?
- Satış yaptıktan sonra elde ettiğiniz gelir hemen hesabınızda “bekleyen bakiye” olarak gözüksede, T+2 dolmadan çekilemez.
- T+1 bakiyesiyle yeni hisse almanız çoğu borsada mümkün olsa da, T+2 tamamlanmadan parayı çekemezsiniz.
- T+2 bakiyesi geldikten sonra elde edilen gelir hem yeni alımlarda kullanılabilir, hem de nakit olarak çekilebilir.
T+1 ve T+2 ile Hisse Alımı
- Genellikle aracı kurumlar T+1 ve T+2 bakiyesiyle aynı gün hisse alımı yapmanıza izin verir fakat bazı kurumlar bunu “ön provizyon” yani kredi olarak tanımlar.
- Bu hizmet ek ücret ya da faiz oluşturabilir. Kullanım şartları için mutlaka aracı kurumunuzun politikalarını inceleyin.
T+1 ve T+2’de Eksi Bakiye Nedir?
- T+2 süresi dolmadan yeni bir işlem yaparsanız, henüz hesaba geçmemiş bakiye “rezerve edilir” ve geçici olarak eksi bakiye oluşabilir.
- Ayrıca komisyon, işlem ücretleri veya fazla alım yapma gibi durumlarda da geçici eksi bakiye meydana gelebilir.
- T+2 tamamlanınca bakiye normale döner.
Farklı Piyasalarda T+1 ve T+2
- Hisse senedi ve tahvil işlemlerinde genellikle T+2 takas uygulanır.
- Vadeli işlemlerde çoğunlukla T+1; forexte ise hem T+1 hem T+2 kullanılabilir.
- Kripto para borsalarında ise takas “anlık” (T+0) olarak gerçekleşir.
Örneğin: Pazartesi günü bir hisseyi sattınız, elinize geçen parayı çarşamba günü (T+2) çekebilirsiniz; fakat salı günü başka bir hisse alırsanız, aracı kurumun tanıdığı krediyle geçici “eksi bakiye”de kalabilirsiniz.