İçindekiler
Donald Trump’ın "Kurtuluş Günü" olarak adlandırdığı yeni tarife paketini açıklamasıyla birlikte küresel ticaret düzeni derinden sarsıldı.
Trump’ın Tarife Dalgası Küresel Ekonomiyi Sarsıyor
Donald Trump’ın "Kurtuluş Günü" olarak adlandırdığı yeni tarife paketini açıklamasıyla birlikte küresel ticaret düzeni derinden sarsıldı. Beyaz Saray’ın aksiyon filmi tadındaki tanıtım videosunda Trump, Amerikan işçileri adına “yabancı yağmacılara” karşı zafer ilan ederken, Çin Dışişleri Bakanlığı'nın hazırladığı karşı video ABD’yi açgözlülük ve tek taraflılıkla suçluyor ve Çin öncülüğünde “köprülerle örülü bir dünya” çağrısı yapıyor.
Ancak iki süper gücün hazırladığı bu propaganda videolarının aksine, yatırımcılar, CEO’lar ve dünya liderleri gerçeklerle yüzleşmek zorunda. 2025 yılında 115 trilyon dolarlık küresel ekonomik büyüklüğe ulaşması beklenen dünya, şu anda ABD ve Çin’den gelen çift taraflı ekonomik şoklarla mücadele ediyor. Ve bu sarsıntılardan az etkilenecek ülke yok gibi.
Trump’ın Tarife Şoku: "Altın Çağ" mı, Ekonomik Gerilim mi?
Trump’ın duyurduğu yeni tarifeler, yalnızca Çin’i değil, Japonya, Güney Kore, Avrupa Birliği ve hatta Brezilya gibi ABD'nin ticaret ortaklarını da hedef alıyor. Apple ve Nike gibi küresel devler, yıllardır inşa ettikleri tedarik zincirlerinin tehdit altında olduğunu bildiriyor. Apple hisseleri, son 20 yılın en büyük üç günlük düşüşünü yaşadı.
Trump’ın hedefi, ABD’yi üretim üssü haline getirerek ithalata bağımlılığı azaltmak. Ancak bu agresif yaklaşımın sonucunda ithal ürün fiyatlarının artması, tüketici maliyetlerinin yükselmesi ve yatırım kararlarının ertelenmesi gibi sonuçlar doğabilir. JPMorgan ekonomistlerine göre ABD 2025’te resesyona girme riskiyle karşı karşıya.
Çin’in Sessiz Karşı Hamlesi: İhracat Gücüyle Direniyor
Trump’ın tarifelerine karşı Çin de geri adım atmıyor. Pekin yönetimi “sonuna kadar savaşacağız” mesajı verirken, Çin ihracat gücünü diğer ülkelere yönlendirerek ABD’ye bağımlılığı azaltmayı hedefliyor. Çin’in elektrikli araçlar, rüzgar türbinleri ve bataryalar gibi stratejik alanlarda dünya liderliğini hedeflemesi, AB ve Asya'daki bazı ülkeleri de tarifelerle karşılık vermeye zorluyor.
Çin’in sadece geçen yıl araç ihracatı 117 milyar dolara ulaştı; BYD gibi şirketler Tesla’yı geride bırakarak Avrupa ve Güneydoğu Asya pazarlarında ciddi pay elde etti. Ancak ABD’nin yüksek tarifeleri, Çin’in bu ürünlerle Amerikan pazarına girişini büyük ölçüde engelliyor.
Küresel Ekonomi İçin Çift Taraflı Baskı
Bloomberg Economics’in analizine göre, Trump’ın tüm tarifeleri yürürlükte kalır ve hedef ülkeler misilleme yaparsa, ABD’nin ithalatı 2030’a kadar %30’a kadar düşebilir. Çin’in ABD’ye ihracatı %85 azalırken, Japonya, Güney Kore, AB ve Hindistan gibi ülkelerin de ihracatları ciddi şekilde düşecek. Örneğin Vietnam’ın ABD’ye yaptığı ihracat %75 azalabilir.
Bu durum, küresel tedarik zincirlerinin yeniden şekillenmesine yol açarken, Çin ihracatını diğer ülkelere kaydırsa da bu ülkeler de zaten ABD'nin yüksek tarifeleriyle boğuşuyor.
Yeni Bir Ticaret Düzeni mi Doğuyor?
Uluslararası Para Fonu konferansında konuşan uzmanlara göre, dünya artık ikiye bölünüyor: "Team Comply" (Uyum Ekibi) ve "Team Defy" (Direniş Ekibi). Çin ve Avrupa Birliği, ABD’nin tek taraflı adımlarına karşı küresel ticaret sistemini korumaya çalışırken, bazı gelişmekte olan ülkeler bu krizi fırsata çevirmek için Çin’le yakınlaşma eğiliminde.
Ancak ekonomistler uyarıyor: Bu kriz sadece kısa vadeli değil. Ticaret savaşlarının doğurduğu belirsizlik ortamı, şirketlerin uzun vadeli planlamalarını da tehdit ediyor. Özellikle yoksul ülkeler için, ABD'nin dış yardımları kesmesi ve tarım ürünlerine getirdiği tarifeler, yoksullukla mücadelede ciddi geri adımlar anlamına geliyor.
Trump yönetiminin bu adımlarının diplomatik bir pazarlık mı yoksa kalıcı bir paradigma değişikliği mi olduğu henüz net değil. Ancak uzmanlara göre, hasar şimdiden oluştu. Ticarette “yeni normal”in nasıl şekilleneceği, Çin’in iç talebi artırıp artıramayacağına ve ABD’nin tarifelerde ne kadar ısrarcı olacağına bağlı olacak.
Kaynak: Bloomberg
Çekince
Çekince: Bu raporda yer alan her türlü bilgi, değerlendirme, yorum, istatistiki şekil ve bilgiler hazırlandığı tarih itibari ile mevcut piyasa koşulları ve güvenirliğine inanılan kaynaklardan elde edilerek derlenmiştir ve İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin doğruluğu ve bunların yatırım kararlarına uygunluğu tarafımızca garanti edilmemektedir. Bu bilgiler belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemekte olup alım satım kararını destekleyebilecek yeterli bilgiler burada bulunmayabilir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu nedenle bu sayfalarda yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden, yorum ve bilgilerin kullanılmasından doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan dolayı İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile bağlı kuruluşları, çalışanları, yöneticileri ve ortakları sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.