İçindekiler
ABD Başkanı Donald Trump, ticaret açığı verdiği ülkelere yönelik “karşılıklılık tarifeleri” adını verdiği yeni bir gümrük vergisi sistemini yürürlüğe koydu.
ABD Başkanı Trump'ın Durdurduğu 'Karşılıklı' Tarifeler Neler?
ABD Başkanı Donald Trump, ticaret açığı verdiği ülkelere yönelik “karşılıklılık tarifeleri” adını verdiği yeni bir gümrük vergisi sistemini yürürlüğe koydu. 9 Nisan'da açıklanan karara göre, ABD’ye dış ticaret fazlası veren yaklaşık 60 ülkeye özel oranlarda ek gümrük vergileri getirildi. Çin için bu oran %125’e kadar çıkarken, Vietnam’a %46 ve Avrupa Birliği’ne %20 oranında tarife uygulanması öngörüldü.
Bu sert adım, Trump’ın 2024 seçim kampanyasında söz verdiği ticaret sisteminde köklü değişikliklerin ilk adımı olarak yorumlanıyor. Ancak karar, finansal piyasalarda büyük çalkantılara yol açtı. Aynı gün içinde yaşanan sert satışların ardından Başkan Trump, Çin hariç tüm ülkeler için bu tarifelere 90 günlük bir duraklama getirdi.
Trump, serbest ticarete açık olan Amerikan ekonomisinin uzun süredir diğer ülkeler tarafından "sömürüldüğünü" savunuyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin düşük üretim maliyetleri sayesinde ABD pazarına ucuz ürün sokarak hem yerli üreticileri zor durumda bıraktığını hem de orta sınıfı erozyona uğrattığını belirtiyor.
Karşılıklılık Tarifesi Nedir?
Normalde “karşılıklı ticaret”, iki ülke arasında adil ticaretin sağlanması için tarifelerin düşürülmesini ifade ederken, Trump bu kavramı tersine çevirerek simetrik misilleme anlamında kullanıyor. “Onlar bize yapıyorsa, biz de onlara yaparız” diyen Trump, ticaret dengesizliğini gidermek adına ülkelerin ABD’ye ihracat fazlalarını baz alarak özel vergi oranları belirledi.
Tarife oranları, ABD ile hedef ülkeler arasındaki dış ticaret açığının toplam ihracatlarına bölünmesiyle hesaplandı ve ardından çıkan oran ikiye bölünerek nihai “indirimli tarife oranı” oluşturuldu. 5 Nisan’da tüm ithalatlar için %10’luk bir taban tarife yürürlüğe girerken, 9 Nisan’da en fazla ticaret fazlası veren ülkelere daha yüksek oranlar uygulandı. Ancak bu ikinci adım, yürürlüğe girdikten sadece 13 saat sonra geri çekildi — Çin hariç.
Çin’in misilleme olarak Amerikan ürünlerine %84 oranında vergi koyacağını açıklamasının ardından, ABD Çin’e yönelik tarifesini %125’e çıkardı.
Yeni Sistem Kimleri Etkiliyor?
Avrupa Birliği %20 tarife tehdidiyle karşı karşıyayken, Japonya (%24), Güney Kore (%25), Hindistan (%26), Vietnam (%46) ve Tayvan (%32) gibi Asya ülkeleri de ağır oranlarla hedef alındı. Kanada ve Meksika ise uyuşturucu kaçakçılığı ve yasadışı göç gerekçesiyle zaten %25 oranında tarifelere tabi olduğu için bu yeni sistemin dışında tutuldu.
Beyaz Saray'dan gelen açıklamaya göre; çelik, alüminyum ve otomobiller gibi zaten Trump döneminde tarifeye tabi olan ürünler ile bakır, ilaç, yarı iletkenler, kereste, kıymetli madenler ve enerji ürünleri gibi bazı stratejik ürünler bu yeni tarifelerden muaf tutulacak.
ABD Tarihinde Rekor Tarife Oranı
Bloomberg Economics’e göre, bu adımlarla birlikte ABD’de ithalata uygulanan ortalama tarife oranı %26’nın üzerine çıkarak, 20. yüzyılın başından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. 2024 yılında bu oran yalnızca %2,3’tü.
Yeni sistemin “adil” olup olmadığı ise tartışmalı. Gelişmekte olan ülkeler, genellikle tarım gibi hassas sektörleri korumak amacıyla ithalata yüksek vergiler koyarken, Trump yönetimi bu durumu Amerikan üreticileri için “rekabet dezavantajı” olarak nitelendiriyor.
Kaynak: Bloomberg
Çekince
Çekince: Bu raporda yer alan her türlü bilgi, değerlendirme, yorum, istatistiki şekil ve bilgiler hazırlandığı tarih itibari ile mevcut piyasa koşulları ve güvenirliğine inanılan kaynaklardan elde edilerek derlenmiştir ve İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin doğruluğu ve bunların yatırım kararlarına uygunluğu tarafımızca garanti edilmemektedir. Bu bilgiler belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemekte olup alım satım kararını destekleyebilecek yeterli bilgiler burada bulunmayabilir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu nedenle bu sayfalarda yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden, yorum ve bilgilerin kullanılmasından doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan dolayı İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile bağlı kuruluşları, çalışanları, yöneticileri ve ortakları sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.