İçindekiler
Opsiyon Nedir? Opsiyon İşlemleri Nasıl Yapılır? Belirli bir vadede alım, satım hakkı tanıyan finansal enstrümanı incelemek için İnfo Yatırım' a tıklayın!
Opsiyon Nedir? Opsiyon İşlemleri Nasıl Yapılır?
Finans dünyasında sıkça karşımıza çıkan kavramlardan biri de
opsiyondur. Özellikle yatırım yapanların veya finansal piyasaları
yakından takip edenlerin mutlaka aşina olması gereken opsiyon, doğru
anlaşıldığında oldukça faydalı bir yatırım aracıdır. Peki opsiyon ne demek,
opsiyonel nedir, ikili opsiyon neyi ifade eder? Gelin, tüm detaylara adım adım
bakalım.
Opsiyon Ne Demek?
En basit tanımıyla opsiyon, bir yatırımcının belirli
bir varlığı (hisse senedi, döviz, emtia vb.) ileride belirlenen bir tarihte,
önceden anlaşılan bir fiyattan alma ya da satma hakkını ifade eder. Yani
opsiyon, sahibine bir hak verir ama zorunluluk getirmez. Bu yönüyle klasik
alım-satım işlemlerinden farklı olarak daha esnek bir yatırım seçeneği sunar.
Finansal piyasalarda opsiyon işlemleri genellikle ikiye
ayrılır:
- Call
(Alım) Opsiyonu: Belirlenen tarihte, belirlenen fiyattan alım yapma
hakkı verir.
- Put
(Satım) Opsiyonu: Belirlenen tarihte, belirlenen fiyattan satma hakkı
verir.
Opsiyon Sözleşmesi Nedir?
Bir opsiyonun hukuki zeminini oluşturan unsur opsiyon
sözleşmesidir. Opsiyon sözleşmesi, alıcı ile satıcı arasında yapılır ve
hangi varlığın, hangi fiyattan, hangi tarihte alma ya da satma hakkına konu
olduğunu ayrıntılı şekilde içerir. Buradaki dikkat edilmesi gereken nokta,
opsiyon sahibinin hakkı isteğe bağlı olarak kullanabilmesidir.
Opsiyon İşlemleri Nasıl Yapılır?
Opsiyon işlemleri, finansal piyasalarda aracı kurumlar
aracılığıyla gerçekleştirilir. İşleyiş şu adımlarla özetlenebilir:
- İlk
olarak yatırımcı, hangi varlık üzerinde işlem yapmak istediğine karar
verir.
- Opsiyon
türü (alım veya satım) seçilir.
- Sözleşme
süresi (vade) ve kullanım fiyatı belirlenir.
- Opsiyon
primi ödenerek hak satın alınır.
Opsiyon sahibi isterse vadede hakkını kullanır, isterse kullanmaz. İşte en büyük avantaj da bu esneklikten kaynaklanır.
Opsiyonel Ne Demek?
Gündelik hayatta sıkça duyduğumuz bir kavram olan opsiyonel,
“zorunlu olmayan, tercihe bağlı” anlamına gelir. Yani bir şey opsiyonel ise,
kullanılabilir ama kullanılmaması da mümkündür. Aslında bu tanım, finansal
opsiyon kavramıyla oldukça benzerlik gösterir.
Opsiyonel Nedir, Opsiyonlanmak Ne Demek?
- Opsiyonel
Nedir? ⇒ Bir ürün veya hizmette, isteğe bağlı olarak tercih edilebilen seçenekler için kullanılan bir ifadedir.
- Opsiyonlanmak
Ne Demek? ⇒ Daha çok
gayrimenkul ve otomotiv sektöründe duyulan bu ifade, bir malın
belli bir süre için
rezerve edilmesi anlamına gelir. Yani alım niyeti olan kişi, belirli
şartlarda bu hakkı üzerine alır
ama satın alma zorunluluğu yoktur.
İkili Opsiyon Nedir?
Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz ikili opsiyon,
belirli bir varlığın fiyatının, vade sonunda yükselip yükselmeyeceğine dair
yapılan işlemlerdir. “Yatırımcı doğru tahmin ederse kazanır, yanlış tahmin
ederse kaybeder” mantığıyla çalışır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken
nokta, ikili opsiyon piyasalarının yüksek risk içermesidir. Bu nedenle
özellikle yeni yatırımcıların temkinli olmaları önerilir.
Sonuç
Özetlemek gerekirse; opsiyon, yatırımcıya belirli bir
tarihte ve belirli bir fiyattan alım ya da satım hakkı veren fakat bunu
kullanmaya zorlamayan bir yatırım aracıdır. Günlük hayatta da “opsiyonel”
ifadesi, “isteğe bağlı” anlamıyla kullanılır. Opsiyon sözleşmeleri,
yatırımcılara büyük esneklik sağlar fakat aynı zamanda belli riskler de
barındırır. Bu nedenle opsiyon işlemlerine başlamadan önce hem piyasayı hem de
sözleşme detaylarını iyi analiz etmek gerekir.