İçindekiler
Hisse derinlik nedir? Hisse senedi derinliğini inceleyerek nasıl yatırım yapılır. Hisse derinliği içeriğini incelemek için İnfo Yatırım Blog'a tıklayın!
Borsada Hisse Derinlik Nedir? Nasıl Yorumlanır?
Borsaya ilgi duyan hemen herkesin mutlaka duyduğu bir terim var: Hisse derinlik. “Grafikler, göstergeler yetmezmiş gibi bir de bu mu çıktı başımıza?” diyorsanız, merak etmeyin — hisse derinlik aslında kulağa karmaşık gelse de birçok yatırımcının karar verirken göz unutmaması gereken kıymetli bir araçtır.
Hisse Derinlik Nedir?
Hisse derinlik, bir hisse senedinde o an için piyasada hangi fiyat aralığında kaç adet alış ve satış emri bulunduğunu gösteren verilerdir. Yani bir anlamda hisseye olan talebi ve arzı canlı takip etmenizi sağlar.
Bu veriler genellikle bir tablo şeklinde sunulur. Sol tarafta alış (bid), sağ tarafta ise satış (ask) kademeleri yer alır. Her bir kademe, belli bir fiyat seviyesindeki emir adedini (miktarını) ve o seviyede yer alan yatırımcıların kolektif niyetini gösterir.
Hisse Derinliği Nereden Görülür?
Borsada işlem yaptığınız çoğu aracı kurumun ekranında "derinlik verisi" seçeneği bulunur. Ancak şunu unutmamak lazım: Anlık derinlik verilerini görebilmek için genellikle abonelik gerekir. Yani ücretsiz platformlarda yalnızca sınırlı veri görebilirsiniz; tam derinlik için BIST’in (Borsa İstanbul) sağladığı veri paketlerine abone olmanız gerekebilir.
Hisse Derinliği Neden Önemlidir?
Hisse derinlik verileri sayesinde;
- Hisseye olan anlık talebi analiz edebilirsiniz,
- Bir satış veya alış işlemi yapmadan önce fiyatın nereye doğru evrilebileceği hakkında fikir sahibi olabilirsiniz,
- Hacimli bir pozisyon açacaksanız, emrinizin hangi fiyatlardan gerçekleşebileceğini öngörebilirsiniz,
- Manipülasyon veya suni alım/satım baskılarını fark edebilirsiniz.
Hisse Derinliği Nasıl Yorumlanır?
Gelelim işin en önemli kısmına: elimizde veriler var ama ne işe yarayacak? İşte birkaç temel yorumlama ipucu:
1. Kademe Yoğunluğu
Eğer alış tarafında yoğunluk varsa, yani birçok yatırımcı belirli fiyatlardan almak için sıraya girmişse bu hisseye olan talebin yüksek olduğuna işaret edebilir. Bu durumda fiyat yukarı yönlü hareket edebilir.
Aynı şekilde satışta büyük yoğunluk varsa, bu da arzın fazla olduğunu gösterir ve hisse fiyatı üzerinde baskı yaratabilir.
2. Lot Dağılımı
Sadece yoğunluk değil, kimin alım/satım yaptığı da önemli. Eğer büyük lotlarla alım yapanlar varsa (örneğin 100 bin lot ve üzeri), bu kurumsal yatırımcının piyasaya girmesi anlamına gelebilir. Bu tür işlemler hisseye olan güvenin bir işareti sayılabilir.
3. Spread (Fiyat Aralığı)
Alış ve satış kademeleri arasındaki fark — yani spread — daraldıkça hisse daha likit hale gelir. Yani alım-satım makası ne kadar dar olursa, o hisse o kadar "al gülüm ver gülüm" şeklinde işliyor demektir. Spread’in çok açık olması ise işlem maliyetini artırır ve fiyatların oynaklığına yol açabilir.
4. "Yatırımcı Psikolojisi" Okumak
Bazen bir yatırımcı tek kalemde büyük bir satış emri girer ama amacı gerçekten satmak değildir. Bu bir "gözdağı" olabilir, yani diğer yatırımcıları korkutup fiyatı düşürmeye çalışabilir. Aynı şey alış emirlerinde de geçerlidir. Bu da piyasa psikolojisinin bir parçasıdır ve grafiklerle birlikte okunmalıdır.
Dikkat! Derinlik Her Şeyi Anlatmaz
Hisse derinlik verileri oldukça faydalıdır ama kendileri başlı başına bir analiz yöntemi değildir. Çünkü:
- Anlık olarak değişebilir ve çok kısa süreli bilgiler içerir.
- Algoritmik işlemler ve yüksek frekanslı yatırımcılar (HFT) bu verilerle oynamalar yapabilir.
- Birçok "gizli" emir derinlik verisine hiç yansımaz (örneğin Iceberg emirleri).
Bu yüzden sadece derinliğe dayanarak işlem yapmak, pusulasız okyanusta yüzmeye benzer. Temel ve teknik analizle birlikte değerlendirmek şarttır.
Hisse Derinlik, Alım-Satım Zamanlamasında Avantaj Sağlar
Hisse derinlik verileri, piyasada neler olup bittiğini "perde arkasından" izlemeye çalışmak gibidir. Karar verirken anlık arz ve talep dengesini görmek, özellikle kısa vadeli yatırımcılar için çok kıymetlidir.
Ancak derinliği birkaç saniyelik bir sinyalle karıştırmamalı, verileri yorumlarken genel piyasa koşulları, haber akışı ve grafiksel analiz gibi unsurlarla birlikte değerlendirmelisiniz.