İçindekiler
Kaldıraçlı işlem nedir? Yatırımcıların sermayesi üzerinde büyük pozisyonlar açmasın sağlayan kaldıraçlı işlemi incelemek için İnfo Yatırım Blog'a tıklayın!
Kaldıraçlı İşlem Nedir? Nasıl Yapılır?
Yatırım dünyasında sıkça karşılaşılan terimlerden biri de “kaldıraçlı işlem”dir. Yatırımlarını finans piyasalarında değerlendirmek isteyen yatırımcılar için kaldıraçlı işlemler; düşük sermaye ile büyük hacimli pozisyonlar açmanın ve potansiyel olarak yüksek kazanç elde etmenin önemli bir yoludur. Ancak unutmamak gerekir ki, kaldıraç kullanımı kazanç kadar, kayıp riskini de büyütür. İşte kaldıraçlı işlemlerin temelleri, avantajları, dezavantajları ve önemli noktalar…
Kaldıraçlı İşlem Nedir?
Kaldıraçlı işlem, finans piyasalarında yatırımcıların az miktarda teminat koyarak, çok daha büyük işlem hacimlerine ulaşmasını sağlayan bir stratejidir. Kaldıraç oranı genellikle 1:10 gibi oranlarla ifade edilir. Örneğin; 1:10 kaldıraç ile 1.000 TL teminat karşılığında, 10.000 TL’lik bir pozisyon açabilirsiniz.
Nasıl çalışır?
Yatırımcı, kendi sermayesinin küçük bir kısmıyla pozisyonu açar. Geri kalan kısmı aracı kurumdan borç alınır. Kâr veya zarar, pozisyonun toplam (kaldıracın sağladığı) büyüklüğü üzerinden hesaplanır.
Kaldıraçlı İşlemlerin Temel Özellikleri
- Yüksek getiri potansiyeli: Az sermayeyle daha büyük getiriler elde etme imkanı
- Borçla yatırım: Yatırım yapılan miktarın büyük bölümü kredi veya borçlanma yoluyla sağlanır
- Çift yönlü işlem: Kaldıraçlı işlemlerle hem fiyat yükselişinden (“long” / alış), hem de düşüşten (“short” / satış) kazanç sağlanabilir
- Kısa ve uzun vade imkanı: İster kısa vadeli ister uzun vadeli pozisyonlar açabilirsiniz
- Teminat tamamlama riski: Pozisyonlar zarara döndüğünde aracı kurum ek teminat çağrısı (margin call) yapabilir; yeterli teminat eklenmezse pozisyon otomatik olarak kapatılabilir.
Spot İşlem ve Kaldıraçlı İşlem Arasındaki Farklar
Yapısı:
- Spot işlemde sadece mevcut paranız kadar alım-satım yapabilirsiniz
- Kaldıraçta ödünç aldığınız miktarla mevcut sermayenizden kat kat fazlası için işlem açabilirsiniz
Kâr-Zarar Dinamiği:
- Spot işlemlerde fiyat artışı/kaybı oranında kâr/zarar oluşur
- Kaldıraçta kâr/zarar fiyat değişiminin kaldıraca göre daha fazla katı kadar olur
Pozisyon yönü:
- Spot işlemlerde sadece yükselişte kazanç hedeflenir
- Kaldıraçlı işlemlerde hem yükseliş hem de düşüşten kazanmak mümkündür
Risk:
- Spotta varlık satılmadıkça zarar gerçekleşmez
- Kaldıraçta zarar riski teminatınızdan fazla olabilir; pozisyonlar teminatınız kadar zararda otomatik kapatılabilir
Kaldıraçlı İşlem Nasıl Yapılır?
- Teminat yatırımı: İşleminizin açılabilmesi için aracı kurum hesabınızda belirlenen oranda teminat bulundurmalısınız.
- Kaldıraç oranı seçimi: Piyasa ve ürün bazında değişen maksimum kaldıraç oranı (örneğin 1:10) çerçevesinde, işleminizi açacağınız oranı belirleyin.
- Piyasa analizi: Grafik ve indikatör okuma, temel/teknik analizle doğru pozisyon seçin.
- İşlem açılışı: Alış (long) veya satış (short) şeklinde pozisyonunuzu açın.
- Pozisyon takibi: Kâr/zarar, kaldıraç oranı ve teminat seviyesini dikkatle izleyin.
- Stop-Loss kullanımı: Olası kayıpları sınırlamak için zararı durdur emri verin.
Kaldıraçlı İşlem Örneği
- Altının ons fiyatı: 1.000 dolar
- Kaldıraç oranı: 1:10
- Pozisyon büyüklüğü: 1.000 x 100 = 100.000 dolar
- Minimum teminat: 100.000 / 10 = 10.000 dolar
Eğer altının ons fiyatı 1.100 dolara yükselirse, pozisyon büyüklüğü 110.000 dolara olur. Yatırımcı, aradaki 10.000 dolarlık farkı kâr olarak elde eder.
Hangi Piyasalarda Kaldıraçlı İşlem Yapılabilir?
- Yurt dışı ve yurt içi hisse senetleri
- Forex piyasası (dünyanın en likit piyasası)
- Vadeli işlemler & opsiyonlar
- Kripto paralar
- Endeksler, emtialar vs.
Kaldıraçlı İşlemin Avantajları
- Düşük sermaye ile büyük hacimli işlem imkanı
- Yüksek kâr potansiyeli
- Portföy çeşitliliğine olanak
- Çift yönlü işlem yapabilme
- 24 saat işlem avantajı (özellikle forex ve kriptoda)
Kaldıraçlı İşlemlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Riskler
- Kaldıraç oranına dikkat edin: Getiri kadar kaybınız da katlanacaktır
- Portföyünüzü çeşitlendirin: Tüm parayı tek işleme yatırmayın
- Risk yönetimi yapın: Stop-loss kullanın, volatil piyasadan kaçının
- Teminat durumunu takip edin: Teminat çağrısı (margin call) durumunda pozisyonlarınız kapanabilir
- Kaldıraçsız yatırım da bir alternatiftir: Tüm portföyü kaldıraçlı işlemlere yönlendirmekten kaçının
Çekince
Çekince: Bu raporda yer alan her türlü bilgi, değerlendirme, yorum, istatistiki şekil ve bilgiler hazırlandığı tarih itibari ile mevcut piyasa koşulları ve güvenirliğine inanılan kaynaklardan elde edilerek derlenmiştir ve İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından genel bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. Sunulan bilgilerin doğruluğu ve bunların yatırım kararlarına uygunluğu tarafımızca garanti edilmemektedir. Bu bilgiler belli bir getirinin sağlanmasına yönelik olarak verilmemekte olup alım satım kararını destekleyebilecek yeterli bilgiler burada bulunmayabilir. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu nedenle bu sayfalarda yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu bilgilere dayanılarak yapılan işlemlerden, yorum ve bilgilerin kullanılmasından doğacak her türlü maddi/manevi zararlardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan dolayı İnfo Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile bağlı kuruluşları, çalışanları, yöneticileri ve ortakları sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.